Kan een zieke werknemer gratis met vakantie?

De Hoge Raad heeft zich in korte tijd voor een vierde keer uitgelaten over het thema ‘ziekte’. Voor de eerste drie zaken over het opzegverbod tijdens ziekte verwijzen wij naar ons eerdere blog. De vierde zaak gaat over ziekte tijdens vakantie.

De vraag die aan de Hoge Raad werd voorgelegd was: als een werkgever een vakantieaanvraag goedkeurt en de werknemer wordt vóór de vastgestelde vakantie ziek, mag de werkgever dan de vakantiedagen van het verlofsaldo afboeken?

Re-integrerende werknemers kunnen vakantiedagen opnemen, volledig arbeidsongeschikten niet
Allereerst overweegt de Hoge Raad dat arbeidsongeschikte werknemers mèt re-integratieverplichtingen vakantiedagen kunnen opnemen. Deze werknemer kan immers (net als een arbeidsgeschikte werknemer) recupereren van de verrichtte arbeid.

Ten tweede kunnen volledig arbeidsongeschikte werknemers, die dus geen arbeid kunnen verrichten, geen vakantiedagen opnemen, aldus de Hoge Raad.

Hoge Raad geeft gratis vakantie aan kwaadwillende werknemers
De kous is daarmee nog niet af, want de Hoge Raad overweegt ten derde dat wanneer een werknemer na de vakantievaststelling ziek wordt maar toch met vakantie gaat, deze dagen niet kunnen worden afgeboekt van het vakantiesaldo. Die werknemer kan dus ‘gratis’ met vakantie.

Vakantiedagen afboeken van vakantiesaldo mag dus alleen als de werknemer daar expliciet mee instemt. Enkel voor bovenwettelijke vakantiedagen bestaat er een ‘escape’; voor bovenwettelijke vakantiedagen kan vooraf schriftelijk worden overeengekomen dat afboeken dan toch kan. Deze schriftelijke afspraak kan ook in een cao staan, aldus de Hoge Raad. Deze verrekeningsmogelijkheid geldt bovendien óók voor zieke werknemers die niet kunnen re-integreren.

Dit arrest werkt mogelijk misbruik in de hand. Immers, een werknemer kan zich kort vóór zijn vastgestelde vakantie ziek melden. Voor werkgevers zal het dan lastig zijn nog vóór de vakantie een bedrijfsarts in te schakelen om te controleren of werknemer daadwerkelijk arbeidsongeschikt is. De werknemer kan dan ‘gratis’ met vakantie. Om het de kwaadwillende werknemer lastiger te maken, kan worden afgesproken dat de werknemer over de eerste twee ziektedagen geen recht op loon heeft.

Nieuwe vragen
Dit arrest roept een aantal nieuwe vragen op. Kan de werkgever de werknemer die vlak voor zijn vakantie ziek wordt verbieden met vakantie te gaan? En geldt dit arrest ook als de werknemer pas na afloop van zijn vakantie meldt dat hij tijdens zijn vakantie ziek was?

De link naar de uitspraak van de Hoge Raad treft u hier: Hoge Raad 17 november 2023, ECLI:NL:HR:2023:1603.

Read this blog post in English here.