ZZP’ers in de horeca

De laatste tijd is er veel te doen over zelfstandigen (ZZP’ers) en schijnzelfstandigheid. Hoe zit dit in de horeca?

Handhaving door de Belastingdienst
Met ingang van 1 januari 2025 gaat de Belastingdienst handhaven op het vraagstuk of een werkende kwalificeert als zelfstandige of werknemer. Voor de Belastingdienst is dit van belang, omdat voor een werknemer loonbelasting en werknemerspremies moeten worden afgedragen. Dit geldt niet voor de opdrachtgever van een zelfstandige. Als een horecabedrijf dus zelfstandigen laat werken die feitelijk werknemer zijn, kan de Belastingdienst dus loonbelasting en werknemerspremies ‘naheffen’. Hoe kan dit risico worden verkleind?

Zelfstandige of werknemer – That’s the question
Een werkende is werknemer, als hij (1) in ruil voor een vergoeding (2) onder leiding en toezicht (3) persoonlijk arbeid verricht. Het verschil tussen een zelfstandige en werknemer is dat een zelfstandige zelfstandig werkt en dus niet onder leiding en toezicht werkt en ook anderen kan inschakelen om het werk uit te voeren.

Deliveroo-arrest
In het Deliveroo-arrest van de Hoge Raad is verduidelijkt wanneer sprake is van een werknemer of zelfstandige. De Hoge Raad heeft bepaald dat onder meer moet worden getoetst aan onderstaande negen gezichtspunten:

1. de aard en duur van de werkzaamheden;
2. de wijze waarop de werkzaamheden en de werktijden worden bepaald;
3. de inbedding van het werk en degene die de werkzaamheden verricht in de organisatie en de bedrijfsvoering van degene voor wie de werkzaamheden worden verricht;
4. het al dan niet bestaan van een verplichting het werk persoonlijk uit te voeren;
5. de wijze waarop de contractuele regeling van de verhouding van partijen tot stand is gekomen;
6. de wijze waarop de beloning wordt bepaald en waarop deze wordt uitgekeerd;
7. de hoogte van deze beloningen;
8. de vraag of degene die de werkzaamheden verricht daarbij commercieel risico loopt;
9. of degene die de werkzaamheden verricht zich in het economisch verkeer als ondernemer gedraagt of kan gedragen (bijvoorbeeld bij het verwerven van een reputatie, bij acquisitie, wat betreft fiscale behandeling, en gelet op het aantal opdrachtgevers voor wie hij werkt of heeft gewerkt en de duur waarvoor hij zich doorgaans aan een bepaalde opdrachtgever verbindt).

Deliveroo-gezichtspunten in de Horeca
Voor de horeca zal het soms lastig zijn aan te tonen dat een werkende kwalificeert als zelfstandige. Het werk van een zelfstandige hulpkok of barkeeper behoort namelijk tot de kern van het horecabedrijf, de werkende krijgt inhoudelijke instructies en de werktijden worden door het horecabedrijf bepaald. Ook loopt een hulpkok of barkeeper vaak geen commercieel risico. Kortom, deze zelfstandigen lijken op werknemers.

Probleem is dat niet alleen de Belastingdienst een claim kan indienen, maar ook de zelfstandige. Bij ontslag of ziekte kan een zelfstandige de uitgangspunten van ‘Deliveroo’ erbij pakken en aanvoeren dat hij toch werknemer is. Met alle gevolgen van dien, niet alleen op het gebied van ontslag. Denk bijvoorbeeld aan een claim op vakantiebijslag, vakantiedagen, achterstallige pensioenpremies, overwerkvergoeding, etc. Dit is daarmee niet enkel een probleem dat speelt in relatie tot de Belastingdienst maar ook ten aanzien van de zelfstandigen zelf.

Temper
Het platform Temper bewijst (voorlopig) dat ook in de horeca nog steeds met zelfstandigen op basis van een overeenkomst van opdracht kan worden gewerkt. Aan de hand van de Deliveroo-gezichtspunten kwam de Rechtbank Amsterdam tot het oordeel dat de veelal kortdurende opdrachten, die ook door de werkenden konden worden geweigerd of door een ander konden worden uitgevoerd, niet voldoen aan de kenmerken van een arbeidsovereenkomst.

Conclusie
Met ingang van 1 januari 2025 gaat de Belastingdienst weer handhaven en wordt het minder eenvoudig om zelfstandigen te contracteren. Dit geldt ook voor de Horeca. Denk daarom goed na of een werkende zelfstandig werkt of juist onder leiding en toezicht. Gebruik hiervoor de gezichtspunten zoals die in de Deliveroo-uitspraak zijn bepaald. Bepaal vervolgens of een arbeidsovereenkomst of opdrachtovereenkomst kan worden aangeboden.

En om het (nog) complexer te maken: het wetsvoorstel Verduidelijking Beoordeling Arbeidsrelaties en Rechtsvermoeden ligt bij de Raad van State en zal mogelijk ook wijzigingen brengen in het vraagstuk of een werkende kwalificeert als zelfstandige of werknemer.

Bij verdere vragen over zelfstandigen versus werknemers, aarzel dan niet om contact met ons op te nemen.

Read this blog post in English here.