Gedrag HvA-docent: creatief of grensoverschrijdend?
Gedrag HvA-docent: creatief of grensoverschrijdend? Sinds de opkomst van #metoo is er veel te doen over grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer. Het hele werkgeverslandschap komt voorbij; van sportclubs tot politiek en van televisie tot onderwijs.
Hoewel de maatschappelijke verontwaardiging vaak groot is, nemen rechters ernstige verwijtbaarheid niet zomaar aan, zeker indien de werkgever geen concreet en kenbaar beleid heeft. De werknemer ontvangt dan toch een transitievergoeding.
Het uitgangspunt is dus: ‘Wel transitievergoeding, tenzij…’. Dat ondervond ook Hogeschool van Amsterdam (“HvA”) in een recente kwestie bij de kantonrechter in Amsterdam.
Uitzending BOOS triggert zestal klachten over docent Hogeschool van Amsterdam
Na de BOOS-uitzending over grensoverschrijdend gedrag bij The Voice ontvangt HvA zes klachten over een docent, die ook leerlingen coacht en verantwoordelijk is voor hun beoordeling.
HvA schorst de docent en laat extern onderzoek doen.
Onderzoeksresultaten duiden op informele werksfeer en ontbreken duidelijk, concreet toetsingskader grensoverschrijdend gedrag
De docent had een seksuele relatie met een studente, waarbij onduidelijk is hoe vrijwillig die was. Hij vroeg andere studenten om een foto in galajurk respectievelijk met hem te gaan zwemmen, waarbij hij een foto van zichzelf in zwembroek meestuurde. Ook ontving hij in 2021 een schriftelijke waarschuwing voor alcoholgebruik tijdens een les.
De docent omschrijft zichzelf als een ‘intens persoon’; een creatief type met excentrieke kanten. Zo loopt hij soms blootvoets, is informeel met studenten en knuffelt studenten en collega’s.
HvA kent huisregels en een gedragscode. Die biedt echter geen duidelijk, concreet toetsingskader voor welk gedrag HvA grensoverschrijdend vindt. Daarnaast heeft HvA vertrouwenspersonen aangewezen en een klachtencommissie ingesteld.
HvA wil exit, docent wil blijven of forse compensatie
HvA verzoekt om ontbinding van de arbeidsovereenkomst en gaat voor diverse ankers liggen: verwijtbaar handelen (e-grond), verstoorde arbeidsverhouding (g-grond), andere omstandigheden (h-grond) en de cumulatiegrond (i-grond).
De docent wil blijven en verzoekt, indien toch ontslag volgt, om toekenning van een billijke vergoeding en pensioenschade bovenop de transitievergoeding.
Kantonrechter: gedrag docent is grensoverschrijdend
De kantonrechter stelt dat de les- en coaching stijl van de docent afwijkt van wat binnen de opleiding gebruikelijk is. Ook is omgang tussen docenten en studenten informeel en vindt deze min of meer plaats op basis van gelijkwaardigheid; zo doen docenten mee aan sociale activiteiten buiten lesuren, zoals introductiedagen op Texel en het slotgala.
De kantonrechter vindt het gedrag van de docent grensoverschrijdend; de seksuele relatie en het niet melden daarvan wordt hem zwaar aangerekend. Ook de galajurk- en zwemuitnodiging-incidenten waren ongepast. De docent heeft zich onvoldoende rekenschap gegeven van zijn machtspositie als docent en beoordelaar.
Maar… heeft HvA ook aan haar verplichtingen voldaan?
Tegelijk oordeelt de kantonrechter dat HvA de docent, afgezien van het alcoholincident, nooit op ongewenst gedrag heeft aangesproken, ondanks zijn afwijkende coaching stijl, en ondanks aanstelling van vertrouwenspersonen en oprichting van een klachtencommissie. Naar eigen zeggen veranderde hij in korte tijd van ‘hero naar zero’ wat veel impact had. In lijn met het onderzoeksrapport vindt de kantonrechter dat een concreter toetsingskader nodig is met betrekking tot de vraag welk gedrag HvA grensoverschrijdend vindt.
Volgt kantonrechter de lijn ‘Wel transitievergoeding, tenzij…’?
De kantonrechter ontbindt op grond van een verstoorde arbeidsverhouding. Integriteit, betrouwbaarheid en geloofwaardigheid zijn kerncompetenties van het docentschap. De gezags- en afhankelijkheidsrelatie tussen docent en leerling creëren een voorbeeldfunctie voor docenten. HvA hoeft een docent niet te werk te stellen of te herplaatsen als vrees bestaat dat dit het pedagogisch-didactisch klimaat en/of het vertrouwen van studenten in de school aantast.
Hoewel ontslag volgt, is volgens de kantonrechter geen sprake van ernstige verwijtbaarheid, bij geen van beide partijen, waarbij het ontbreken van een voldoende concreet toetsingskader HvA werd aangerekend. De docent ontvangt daarom enkel de transitievergoeding.
Checklist voor werkgevers voor (mogelijk) grensoverschrijdend gedrag
- Tref maatregelen voor goede en veilige werkomgeving;
- Spreek medewerkers aan op hun gedrag;
- Zorg voor heldere en kenbare gedragsregels en goede klachtenprocedure;
- Doe deugdelijk onderzoek, intern of extern;
- Pas hoor/wederhoor toe; en
- Zijn feiten bekend: bekijk of ontslag gerechtvaardigd /opportuun is en op welke wijze: VSO, ontbinding arbeidsovereenkomst of ontslag op staande voet.
Read this blog post in English here.
